Lancia Thema Wagon zagubiona perła włoskiego designu
Czy zastanawiałeś się kiedyś, jakim samochodem jeździ człowiek, który zarządza imperium motoryzacyjnym? Zwykle wyobrażamy sobie najnowsze, najbardziej luksusowe modele z własnej stajni. A jednak Gianni Agnelli, legendarny szef Fiata, miał słabość do czegoś zupełnie innego – prototypu, który nigdy nie trafił do seryjnej produkcji. Jego osobista Lancia Thema Wagon Zagato to samochód, który opowiada historię motoryzacyjnych rozterek lat 80. dwudziestego wieku, gdy włoskie koncerny balansowały między praktycznością a stylem.
Jeden z dwóch modeli zostanie wystawiony na sprzedaż na aukcji pod koniec kwietnia 2025 r.
Pojedynek gigantów designu
Rok 1985 był dla Lancii momentem przełomowym. Marka, znana z produkcji eleganckich sedanów, postanowiła rozszerzyć swoją ofertę o praktyczny wariant kombi modelu Thema. Zamiast jednak zdecydować się na jedno rozwiązanie, Lancia zorganizowała swoisty pojedynek między dwoma legendarnymi studiami projektowymi – Pininfarinie i Zagato. Dziś moglibyśmy nazwać to konkursem lub nawet castingiem na najlepszy projekt.
Zagato zaprezentowało swoją wizję jako pierwsze, podczas Salonu Samochodowego w Genewie w 1985 roku. Kilka miesięcy później, na targach motoryzacyjnych we Frankfurcie, swój projekt pokazała Pininfarina. Po długich deliberacjach, Lancia wybrała projekt i zdecydowała się na masową produkcję wersji Pininfariny. Los projektów Zagato wydawał się przesądzony – powstały tylko dwa prototypy.
Jeden z nich trafił w ręce samego Gianniego Agnellego, który przez dwa lata używał go jako swojego osobistego pojazdu. Samochód, który miał pozostać jedynie ciekawostką w annałach motoryzacji, stał się prywatnym wyborem jednego z najpotężniejszych ludzi w branży w tamtym czasie.
Anatomia wyjątkowości
Na pierwszy rzut oka, Lancia Thema Wagon Zagato może wydawać się podobna do wersji Pininfariny, która trafiła do produkcji. Diabeł jednak, jak zwykle, tkwi w szczegółach. Czarne słupki D oraz nieco inaczej zaprojektowana klapa bagażnika to elementy, które wyróżniają tę wersję.
„To nie jest zwykłe kombi – to manifest włoskiego stylu zamknięty w praktycznej formie,” mówi Marco Tencone, historyk motoryzacji specjalizujący się w markach włoskich. „Zagato zawsze miało odwagę proponować rozwiązania bardziej awangardowe, często wyprzedzające swoje czasy.”
Wnętrze zachwyca niebieską tapicerką z tkaniny, która mimo upływu czterech dekad prezentuje się zaskakująco dobrze. Przebieg 92 329 kilometrów świadczy o tym, że samochód był używany, ale z należytą troską. Każdy element kokpitu opowiada historię czasów, gdy analogowe wskaźniki i fizyczne przyciski stanowiły centrum dowodzenia kierowcy.
Rodzinne dziedzictwo na kołach
Historia tego samochodu jest nierozerwalnie związana z dynastią Agnellich. Gianni, wnuk założyciela Fiata, Giovanni Agnellego, był nie tylko biznesmenem, ale także ikoną stylu i wyrafinowanego gustu. Jego wybory motoryzacyjne nigdy nie były przypadkowe.
„Agnelli miał oko do rzeczy wyjątkowych. Jeśli wybierał samochód, to taki, który mówił coś o jego właścicielu,” wspomina Luigi Bianchi, były pracownik koncernu Fiat. „Ta Lancia Thema Wagon to kwintesencja jego filozofii – praktyczny, ale z charakterem, rzadki, ale nie ostentacyjny.”
Co ciekawe, Thema nie jest jedynym samochodem z kolekcji Agnellego, który trafi na aukcję. Wraz z nim pod młotek pójdą również Fiat Panda z 1986 roku, używany podczas rodzinnych wyjazdów narciarskich do St. Moritz, oraz niezwykle rzadki Fiat 130 Familiare z 1974 roku – jeden z zaledwie trzech wyprodukowanych egzemplarzy, wyposażony w imitacje drewnianych paneli bocznych i wiklinowy kosz na dachu.
Dziedzictwo rodu Agnellich
Trudno mówić o tym samochodzie bez wspomnienia o potędze, jaką zbudowała rodzina Agnellich. Obecnie John Elkann, wnuk Gianniego, stoi na czele imperium obejmującego marki takie jak Ferrari, Stellantis (kontrolujące Abarth, Alfa Romeo, Chrysler, Citroën, Dodge, DS, Jeep, Fiat, Lancia, Maserati, Opel, Peugeot i inne), a także The Economist czy klub piłkarski Juventus.
Exor N.V., firma kontrolowana przez rodzinę Agnellich, z kapitalizacją przekraczającą 23 miliardy dolarów, jest największą grupą ekonomiczną we Włoszech i 28. na świecie. Pomimo sprzedaży części udziałów w Ferrari, Exor pozostaje głównym inwestorem tej marki z 20% udziałów i 30% praw głosu.
Inwestycja z duszą i rozumem
Dom aukcyjny RM Sotheby’s szacuje, że Lancia Thema Wagon Zagato może osiągnąć cenę między 80 000 a 160 000 euro (około 336 000 – 672 000 złotych). Dla kolekcjonerów nie jest to jednak zwykła inwestycja finansowa.
Samochód ten reprezentuje unikalny moment w historii włoskiej motoryzacji – czas, gdy wielkie studia projektowe konkurowały o względy producentów, a decyzje biznesowe podejmowane były nie tylko w oparciu o kalkulacje ekonomiczne, ale również o poczucie estetyki i stylu.
„Kupując taki samochód, nie kupujesz tylko czterech kół i silnika. Kupujesz fragment historii, kawałek włoskiego dziedzictwa kulturowego,” tłumaczy Paolo Tumminelli, profesor designu samochodowego. „To jak posiadanie obrazu, który nigdy nie trafił do galerii, choć namalował go uznany mistrz.”
Przyszłość z przeszłości
Aukcja zaplanowana na 20 kwietnia 2025 roku będzie nie tylko okazją do nabycia wyjątkowego samochodu, ale także momentem refleksji nad zmianami, jakie zaszły w motoryzacji. W czasach, gdy samochody elektryczne i autonomiczne wyznaczają nowe trendy, takie klasyki jak Lancia Thema Wagon Zagato przypominają o erze, gdy każdy samochód miał swoją duszę i charakter.
A gdybyście mieli szansę… Jaki klasyczny włoski samochód chcielibyście mieć w swoim garażu? Czy byłby to rzadki prototyp, czy może produkcyjny model, który zapisał się w historii motoryzacji?
